به نقل از مهر، آشتیان از شهرهای کهن ایران و در گذشته جزء ماد سفلی یا ماد بزرگ بوده است.آثار مربوط به دوره ماد در این شهرستان فراوان به چشم می‌خورد. اسامی و اماکن آن ریشه اوستایی- پهلوی دارند. شهرستان آشتیان در مرکز استان مرکزی و شمال شهرستان اراک قرارگرفته و با مرکز استان ۸۰ کیلومتر فاصله دارد.

بنا به تفسیرهای لغوی و تاریخی، لغت آشتیان معرف معبد و مکان پرستش است. کلمه آشتیان مرکب از دو جزء «یشت» به معنی پرستش و «یان» به معنی مکان و جایگاه است.

شهرستان آشتیان هم به سبب قدمت، از جاذبه‌های تاریخی فراوانی برخوردار است و هم به دلیل اقلیم و آب‌وهوای خوب، دیدنی‌های طبیعی بسیاری دارد که برای هر گردشگری و مسافری چشم‌نواز است.

آشتیان در طول تاریخ و دوران معاصر، زادگاه و مهد پرورش بسیاری از علما، دانشمندان و بزرگان سیاسی کشور بوده است. دکتر محمد قریب، دکتر عبدالعظیم قریب، دکتر عبدالکریم قریب، عباس اقبال آشتیانی، پروین اعتصامی، دکتر کاظمی آشتیانی، میرزا یوسف اعتصامی آشتیانی، میرزا هدایت الله وزیری، میرزا محمدحسین قریب(شمس العلماء)، میرزاعلی آشتیانی، میرزا محمدعلی مستوفی، دکتر اسماعیل آشتیانی، دکتر محمد مصدق، علامه سید جلال‌الدین آشتیانی، میرزا حسن آشتیانی، آیت‌الله میرزا احمد آشتیانی، آیت‌الله میرزا مرتضی آشتیانی، آیت‌الله میرزا ابوالقاسم دانش آشتیانی و حکیم میرزا مهدی آشتیانی ازجمله مشاهیر خطه آشتیان هستند.

صنایع‌دستی شهرستان آشتیان شامل دستبافت های سنتی، قالی، گلیم، رودوزی‌های سنتی، آثار چوبی و معرق‌کاری است و ازجمله سوغات این خطه می‌توان به صابون محلی، گردو، بادام و فتیر محلی (فرصه) اشاره کرد.

 پارک جنگلی آشتیان

پارک جنگلی آشتیان بر روی تپه ای به شکل یال واقع شده است و چون کمربندی ضلع غربی شهر را در بر می گیرد و مشرف به آن می باشد. درختان موجود در پارک عبارتند از زبان گنجشک، اقاقیا، توت، بادام، کاج سیاه، کاج تهران، سرو خمره ای، سرو نقره ای، صنوبر و سنجد. این پارک در فاصله شش کیلومتری شهر آشتیان بعد از روستای آهو واقع شده است.

روستای هدف گردشگری آهو

روستای آهو در فاصله پنج کیلومتری شمال شرق شهر آشتیان قرار دارد. این روستا از شمال به کوه سینه زرد، از جنوب به کوه سینه سیاه و از جنوب شرقی به کوه ساخته کمر محدود شده است.

آب و هوای آن در فصل های بهار و پاییز مطبوع، در تابستان گرم و در زمستان ها سرد است و مردم روستا به زبان فارسی و با لهجه محلی سخن می گویند و مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.

روستای آهو در یک محدوده کوهستانی بر روی دامنه های تپه ای با شیب نسبتا ملایم استقرار یافته است. بافت مسکونی آن متراکم است و خانه های آن در تبعیت از نوع فعالیت و معیشت روستاییان شکل گرفته و موقعیت استقرار روستا موجب پیدایش مناظر طبیعی و چشم اندازهای بسیار زیبایی شده است.

آرامگاه های امامزاده بی بی شهربانو و شاهزاده عبدالله از آثار دوره قاجاری نشانگر دیرینگی تاریخی این روستا است.

منطقه شکار ممنوع کلاهه

این منطقه در فاصله ۸۰کیلومتری  شمال شهر آشتیان و جنوب شرقی شهرستان تفرش قرار گرفته و سیمای عمومی آن از کوه های خشک صخره ای، تپه ماهورها و دره ها تا مناطق دشتی و هموار متفاوت است. این منطقه دارای اقلیم مدیترانه ای و شامل بخش های مرتعی می باشد و ۹۱ گونه گیاهی و ۲۷ گونه متنوع جانوری در آن وجود دارد.

خانه میرزاحسن آشتیانی 

بنای خانه میرزا حسن آشتیانی داخل شهر آشتیان و در میان کوچه شهید حسینی قرار گرفته است. این بنا شامل حیاط، شبستان، طبقه همکف و طبقه اول می باشد و از مصالحی چون سنگ، آجر ، خشت و چوب تشکیل شده است و متعلق به دوره قاجار می باشد.

خانه تاریخی دکتر عبدالعظیم قریب    

این خانه در مرکز روستای(گرکان)روبروی دانشسرای گرکان قرار دارد. این بنای قاجاری مربوط به خاندان بزرگ(قریب)است که در عرصه علم، فرهنگ ادب ایران زمین سهم به سزایی دارند. در طبقه همکف این خانه تاریخی تزیینات قاب بندی گچی، قطاربندی و گچ بری های زیبایی وجود دارد.

پل تاریخی حاج محمد باقر  

بنای پل تاریخی حاج محمد باقر، در حاشیه غربی روستای سیاوشان حد فاصل دو بنای تاریخی حمام و حسینیه روستا، با استفاده از مصالح آجر و گل آهک بر روی رودخانه فصلی آشتیان بسته شده است. پنج دهانه با طرح رومی، عبور آب از زیر پل را در زمان سیلاب و فصل بهار میسر می سازند.

در شمال اثر، درست در بالای چشمه میانی کتیبه ای سنگی در کادری از کاشی های خشتی آبی رنگ جای گرفته که بانی و سال ساخت پل را مشخص می کند. این پل حدود یکصد سال قدمت دارد.

آسیاب جفتی         

این بنای تاریخی در کوه های مشرف به شمال شرق آشتیان و در نزدیکی روستای آهو قرار دارد و قدمت این آسیاب به دوره قاجار می رسد.

خانه هدایت الله وزیری (موزه آشتیان)       

این موزه در بافت قدیمی شهر در محله بازار آشتیان قرار دارد. هدایت الله وزیری در دوره حکومت ناصرالدین شاه به منصب وزیر دفتر برگزیده شد. وی در زمینه ادب، شعر، فلسفه و کلام سرآمد زمان بود.این بنا متعلق به دوره قاجار است.

خانه معتمدالایاله

این منزل در بافت قدیمی شهر آشتیان واقع شده و فاصله ی اندکی با خانه هدایت الله وزیر دفتری دارد. معتمدالایاله از رجال سیاسی دوره قاجار بوده و این بنا دارای سر در ورودی، هشتی، فضاهای مسکونی، خدماتی و آب انبار در اطراف حیاط و متعلق به دوره قاجار است.

حسینیه صاحب الامر

بنای حسینیه صاحب الامر که امروزه بخشی از مجموعه جدید ساخت حوزه علمیه این شهرستان به حساب می آید، در شهر آشتیان و در میدان اصلی شهر واقع شده است. تاق اجرا شده در مغازه ها در وسط و کجاوه ها در طرفین آن، پوشش  فضای حسینیه را تشکیل می دهد. دیرینگی این بنا متعلق به دوره قاجار است.

تکیه قدیمی سر پل         

این تکیه در محله سرپل روستای گرکان در کنار مسجد تاریخی محله سرپل، در سراشیبی کوچه ای که به نام کوچه باغ خوانده می شود ساخته شده است. تکیه دارای سه در ورودی با سه سردر می باشد. معماری داخلی مشتمل بر صحن و حجره های اطراف آن است. این تکیه متعلق به دوره قاجار است.

مسجد جامع گرکان

مسجد جامع گرکان در محله رومزار که یکی از محلات قدیم روستای گرکان به حساب می آید واقع شده است. ورودی اصلی که در شمال مسجد و در کنار جوی آب چشمه تورک واقع  شده است دارای سر در آجری با دوقوس هلالی تو در تو است که در قوس زیرین آن و درست بر پیشانی ورودی، کتیبه سنگی مستطیل شکلی جاسازی شده است. این مسجد متعلق به دوره قاجار است.

امامزاده عبدالله(ع) و امامزاده فاطمه صغری(س)

امامزاده عبدالله(ع) در دهستان گرکان روستای آهو واقع شده و بنای اصلی بقعه خشت و گل است و دارای گنبد مخروطی شکل و شانزده ترکی می باشد که متعلق به دوره صفوی است.

همچنین مرقد حضرت فاطمه صغری (س) دختر امام موسی کاظم(ع) در روستای سیاوشان شهرستان آشتیان واقع شده است. براساس شواهد تاریخی و طبق کتیبه سنگی و صندوق ضریح متبرکه که هر دوی آن ها حکم شناسنامه این اثر را دارند، امامزاده فاطمه صغری(س) در سال۹۵۰ هجری قمری ساخته شده است.

امامزادگان عبدالله(ع) و فاطمه صغری(س) از آثار ارزشمند تاریخی آشتیان است که در زمان سلطنت شاه طهماسب صفوی و به دستور او ساخته شده است.