به نقل از ندای تفرش، شهرستان تفرش از صدر اسلام یکی از کانون های تشیع در مرکز ایران بوده که از دیرباز مراسم های عزاداری در این دیار، با شور و حال خاص و به همراه مراسم و آئین هایی کهن، انجام می شود.

یکی از آیین های قدیمی تفرش، «مراسم نخل‌گردانی» است. این مراسم که ریشه در فرهنگ و گذشته مردم این شهر دارد و با آداب خاصی برگزار می شود.

نخل در تاریخ اسلام، نماد تابوت اهل بیت(ع) بوده است. پیشینه مراسم نخل بندی و نخل‌گردانی به دوره صفویه برگشته که تا به حال در شهر تفرش تداوم داشته است.

در شهرستان تفرش، نخل هایی در حسینیه ها و تکایا نگهداری می شوند. این نخل ها با توجه به مناسبت های خاص مانند عاشورا، ۲۱ رمضان و ۲۸ صفر، به همراه دسته های عزاداری، در خیابانها به سمت اماکن مذهبی مانند امامزاده ها، به حرکت در می آیند.

 نخل بندی و نخل گردانی در روز ۲۱ رمضان در تفرش

نخل در شب شهادت حضرت علی(ع) و پس از برگزاری مراسم احیا و عزاداری، با پارچه های سبز و مشکی پیچیده و آماده برای عزادارای می شود.

در روز ۲۱ ماه رمضان، نخل را که به روایتی نماد شهادت حضرت  علی (ع) است، خیل عزاداران بر دوش می کشند و به سینه زنی و عزاداری می پردازند.

در صبح روز ۲۱ ماه مبارک رمضان و هم زمان با سالروز شهادت امیرالمومنین(ع) و پیش از اذان ظهر، نخل محله زاغَرَم به حرکت در می آید و دسته های عزاداری در هر محل، به دنبال نخل به راه افتاده و همراه با عزاداری، به سمت امامزاده محمد(ع) حرکت می کنند. این عزاداری در صحن مبارک امامزاده محمد (ع) به پایان می رسد.

تکیه زاغَرَم (زاغِرَم)، قدیمی ترین تکیه ی تفرش و دومین تکیه در کشور از لحاظ قدمت (با بیش از ۲۶۰ سال قدمت) است. (اولین تکیه تاریخی ایران، تکیه دولت تهران است.)

در شهرستان تاریخی تفرش، در کنار ثبت آثار تاریخی، آداب و رسوم تاریخی نیز ثبت ملی شده اند. هرچند نخل گردانی روز ۲۱ ماه رمضان، قابلیت ثبت در فهرست آثار معنوی و ملی کشور را دارد، اما تاکنون به ثبت نرسیده است. تاکنون ۵ آداب و رسوم تفرش یعنی علم بران، علم گردانی، نخل گردانی مسجد جامع ترخوران، علم گردانی روستای عزالدین و تعزیه تفرش ثبت ملی شده اند.