به نقل از دیارآفتاب؛ شیوع کرونا باعث ایجاد مشکلات زیادی برای اقتصادهای خرد و کلان شده است. بنا بر آمار از هر ۵ شغل، ۴ شغل تحت تاثیر کرونا قرار گرفته اند. به این معنی که یا به کل از بین رفته اند یا دچار مشکلاتی شده اند.

دامداری شیری نیز یکی از مشاغلی است که با گسترده شدن ویروس کرونا دچار مشکلاتی شده است. دامداران می گویند هر ساله و در آستانه فصل گرما، قیمت شیر به بهانه اینکه میزان تولید محصولات در کارخانه های لبنی افزایش یافته و انباشت شده، کاهش می یابد و این وضعیت آنان را دچار نگرانی می کند، اما امسال، شیوع کرونا مشکل را مضاعف کرده و سبب شده تا مصرف شیر و محصولات لبنی در میان مردم کاهش یابد. به همین علت، کارخانجات تولید لبنیات شیر خام را نمی خرند و شیر روی دست دامداران مانده است و مجبورند با قیمت پایین تری نسبت به قیمت مصوب آن را به واحد های لبنیاتی بفروشند.

ضرر کاهش خرید رقم قابل‌توجهی است؛ ناگفته نماند که کارخانه‌های صنعتی لبنیات نیز نه به‌صورت نقدی، بلکه با چک‌های مدت‌دار سه یا چهار ماهه شیر را از دامداران می‌خرند. البته این در حالتی است که اصلا خریدی در کار باشد؛ چرا که در این روز ها بسیاری از کارخانه های لبنیاتی به دلایل مختلف از جمله کم شدن مصرف و عدم امکان صادرات، اصلا شیر خام را تحویل نمی گیرند که بخواهند چک مدت دار بدهند.

همه این ها در حالی است که دامداران باید به صورت نقدی حساب خود را با فروشندگان نهاده ها و واسطه ها تسویه کنند. قیمت خوراک دام و نهاده‌ها هم به دلایل مختلف از جمله تحریم و ترخیص نشدن بارها به دلیل کرونا و … هر روز گران‌تر می‌شود و همه این مسائل فشار را بر دامداری های محلی و کوچک -که تنها منبع درآمدشان فروش حاصل از شیر خام بود- بیش از پیش کرده است.

برای روشن شدن بیشتر مسئله پای حرف دامداران نشستیم تا بدون واسطه مشکلات این روزهایشان را بشنویم.

یکی از دامداران شهر داودآباد:

کاهش قیمت محصولات دامی و لبنی/ دامداری‌ها در آستانه تعطیلی

داودآبادی یکی از دامداران شهر داودآباد با اشاره به مشکلاتی که این روزها گریبان دامداران را گرفته، گفت: دامداران همواره با مشکلات مختلفی از جمله تأمین نهاده‌ها و فروش شیر خام مواجه هستند. این مشکلات برخی سالها کمتر و برخی مواقع به اوج خود می رسد.

وی افزود: این روزها و با شیوع کرونا مشکلات دامداران خصوصا دامداری های شیری به اوج خود رسیده است و به حدی افزایش یافته که اگر این روند ادامه دار باشد شاهد خروج بسیاری از تولید کنندگان این بخش خواهیم بود.

این دامدار شهر داودآباد بیان کرد: علیرغم اینکه در سال های اخیر بیشتر اقلام در چند نوبت افزایش قیمت داشته اند ولی شیری که از دامداران خریداری می کنند نه تنها افزایشی نداشته است بلکه از قیمت مصوب(۲۴۰۰ تومان) هم کمتر شده است. این در حالی است که اگر بخواهیم محصولات لبنی (شیر، ماست و کره و …) را از بازار تهیه کنیم باید چندین برابر قیمتی که محصول را به فروش می رسانیم پول پرداخت کنیم.

یکی از دامداران روستای دهنمک:

دامداران این روزها با سیلی صورت خود را سرخ نگه میدارند

امیری یکی از دامداران روستای دهنمک با اشاره به اینکه دخل و خرج دامداران با هم همخوانی ندارد، گفت: دامداران این روز ها با سیلی صورت خود را سرخ نگه داشته اند چرا که از یک طرف باید نهاده های دامی(سبوس، جو، ذرت) را با قیمت های بیش از دو هزار تومان خریداری کنند و از طرف دیگر شیر را در حالی که قیمت مصوب آن ۲۴۰۰ تومان است، با قیمت ۱۵۰۰ و حتی ۱۰۰۰ تومان بفروش برسانند.

وی ادامه داد: این در حالی است که معمولاً گاوهای شیری به دلیل اینکه جثه های بزرگی دارند خوراکشان زیاد است و با یک حساب سر انگشتی دامداران روزانه خسارت سنگینی را متحمل می شوند.

این دامدار روستای دهنمک بیان کرد: البته در کنار افزایش قیمت علوفه، دارو هم افزایش قیمت زیادی داشته است که این هم هزینه زیادی را به دامدار وارد میکند.

یکی از دامداران روستای ویسمه:

صدای دامداران به جایی نمی رسد

خوشدونی یکی از دامداران روستای ویسمه با اشاره به مشکلات دامداران شیری، گفت: موضوعی که خیلی مهم است و مسئولین باید به آن توجه داشته باشند این است که بسیاری از خانواده های روستایی و حتی شهرهای کوچک مخارج زندگی خودشان را با گاوشیری، که بعضاً با وام تهیه کرده اند، تأمین می کنند.

وی افزود: پایین آمدن قیمت شیر و افزایش قیمت علوفه این خانواده ها را دچار مشکلات فراوانی کرده است به گونه ای که در تأمین مخارج زندگی خودشان مانده اند تا چه رسد برای تأمین نهاد های دام هایشان.

این دامدار بیان کرد: عمده سود دامداری شیری، به گوساله متولد شده بر می گردد که معمولاً بیشتر مواقع بعد از متولد شدن -بعضی مواقع به دلیل اینکه هوای خیلی گرم است و بعضی اوقات هم به دلیل اینکه هوا سرد است و یا برف و باران می بارد- از بین می رود.

خشدونی با اشاره به اینکه صدای دامداران به جایی نمی رسد افزود: نمی دانم مسئولین از این مشکلات اطلاعی دارند و کاری نمی کنند یا اینکه اصلا خبری از این مشکلات ندارند که در هر دو صورت جای تأسف دارد.

برای اطلاع از علت کاهش قیمت شیر خام و اقدامات صورت گرفته به سراغ معاون امور تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان مرکزی رفتیم.

معاون امور دام جهادکشاورزی استان مرکزی:

دریافت روزانه ۳۶۰تن شیرخام و تبدیل آن به شیرخشک جلوی کاهش قیمت بیشتر را گرفت / با باز شدن مرزها و شروع صادرات قیمت ها به حالت عادی بازگشت

فراهانی معاون امور تولیدات دامی جهادکشاورزی استان مرکزی در گفتگو با دیار آفتاب، در خصوص کاهش قیمت خرید شیر خام از دامداری ها و علل آن، گفت: تا پایان بهمن ماه سال ۹۸ مشکلی از بابت قیمت شیر خام نداشتیم. به این معنی که کارخانه ها شیر دامداری های سنتی را تا ۲هزار و سیصد تومان و شیر دامداری های صنعتی را تا ۲هزار و هفتصد تومان خریداری می کردند. منتهی با شیوع ویروس کرونا در اسفندماه و کاهش مصرف شیر در سطح استان و کشور، میزان دریافت شیرخام توسط کارخانه ها کاهش محسوسی پیدا کرد و تا جایی پیش رفت که حتی برخی به کل از دریافت آن خودداری می کردند. همین باعث شد تا دامداران حاضر به فروش شیر خام با هر قیمتی باشند. لذا قیمت شیرخام صنعتی تا ۲هزار و دویست تومان و شیر سنتی تا هزار و هشتصد تومان کاهش پیدا کرد.

وی با اشاره به تولید روزانه ۹۵۰ تن شیر خام در سطح استان، افزود: ولی در همان ایام یکی از کارخانه های تولید شیر خشک در استان، با فعالیت در سه شیفت کاری، روزی ۳۶۰تن شیر خام دریافت می کرد و بار زیادی را از دوش دامداران برداشت و باعث عدم کاهش بیشتر این محصول شد. این روند ادامه پیدا کرد تا جایی که نقدینگی این کارخانه برای خرید شیرخام کاهش یافت. در این مرحله توانستیم با رایزنی هایی مجوز صادرات را دریافت کنیم و از هفته پیش که برخی مرزها باز شد، قیمت شیر خام به قیمت قبل از شیوع کرونا برگشت. یعنی در حال حاضر قیمت شیر صنعتی به ۲هزار و هفتصد تومان و قیمت شیر سنتی به ۲هزار و سیصد تومان رسیده است. البته باید در نظر داشت که کارخانه ها مبلغ شیر خریداری شده را دیرتر به دامدار می پردازند و مبلغی که امروز دست دامدار را می گیرد، در واقع قیمت شیر فروردین ماه است. ولی اگر دریافتی شیر فروخته شده امروز دامداران کمتر از لیتری هزار و هشتصد تومان بود می توانند به جهادکشاورزی اعلام کنند تا پیگیری شود.

واسطه ها باعث کاهش درآمد دامداران می شوند

معاون امور تولیدات دامی جهاد کشاورزی در پاسخ به این سوال که چرا مبلغ دریافتی دامدار سنتی باید هزار و هشتصد تومان باشد، با اشاره به وجود واسطه ها در خرید شیر خام از دامداران سنتی، تصریح کرد: این دامداران به صورت مستقیم شیر خام را به کارخانه نمی فروشد، بلکه با یک یا دو واسطه این کار صورت می گیرد. واسطه اول عامل جمع آوری شیر و دیگری ایستگاه جمع آوری شیر در هر شهرستان. هر کدام از این دو، به ازای هر لیتر شیر ۱۵۰ تا ۲۰۰ تومان کارمزد می گیرد که از قیمت خرید کارخانه کم می شود. به همین علت مبلغی که نهایتا دست دامدار سنتی را می گیرد چیزی کمتر از ۲هزار تومان می شود. این مبلغ در زمانی که مصرف شیر به علت شیوع کرونا کاهش پیدا کرده بود، درب کارخانه به هزار و هشتصد تومان رسیده بود که مبلغ دریافتی توسط دامدار به کمتر از هزار و پانصد تومان می رسید.

فراهانی با بیان اینکه برای خرید شیر با قیمت مصوب دو فاکتور مهم در نظر گرفته می شود، تشریح کرد: فاکتور اول درصد چربی شیر است که باید ۳.۲ درصد باشد؛ فاکتور دوم بار میکروبی شیر است که باید زیر یک میلیون باشد تا کارخانه آن را با قیمت ۲هزار و هفتصد تومان بخرد. به ازای هر دهم درصد کاهش چربی ۳۶تومان از قیمت مصوب کم می شود و شیر روستایی به دلیل اینکه معمولا چربی آن برای مصارف دیگر گرفته می شود و حدود ۲درصد چربی دارد با قیمتی حدود ۲هزار و سیصد تومان توسط کارخانه خریداری می شود.

مدیرعامل اتحادیه دامداران صنعتی و سنتی استان مرکزی

عدم صادرات لبنیات باعث کاهش قیمت شیرخام شده/ تعاون روستایی جلسه خرید تضمینی شیرخام را به علت کرونا برگزار نکرد/ دامدار مجبور است به ساز کارخانه لبنیات برقصد

خسروبیگی مدیرعامل اتحادیه دامداران صنعتی و سنتی استان مرکزی در گفتگو با دیار آفتاب، عدم صادرات شیرخشک و آب پنیر را علت اصلی کاهش قیمت شیر خام در ماه های اسفند و فروردین دانست و عنوان کرد: صد البته شیوع کرونا و کاهش تقاضا برای شیر و محصولات لبنی در کاهش قیمت این محصولات بی تاثیر نبوده ولی بسته شدن مرز ها و عدم صادرات علت عمده کاهش قیمت شیرخام بوده است، چرا که محصولات تولیدی کارخانجات روی دستشان مانده به همین علت شیرخام برای تولید بیشتر محصولات لبنی تهیه نمی کنند. البته این روزها خبر هایی مبنی بر باز شدن برخی مرزها به گوش می رسد که می تواند بر افزایش قیمت شیر خام موثر باشد.

وی افزود: راهکار پیشنهادی تعاون روستایی برای خرید تضمینی شیر خام از دامداران مطرح بود که با توجه به شرایط کرونایی جلسات آن لغو و این مسئله محقق نشد. در حال حاضر هم شیر خریداری شده از دامداران قیمت مشخصی ندارد و به قول معروف دامداران باید با هر سازی که کارخانه های لبنیاتی می‌زنند، برقصند.

مدیرعامل اتحادیه دامداران صنعتی و سنتی استان مرکزی با اشاره به افزایش قیمت نهاده های دامی، تصریح کرد: با توجه به حمل نهاده ها از بنادر و افزایش هزینه حمل و نقل به علل مختلف از جمله کمبود ماشین، قیمت نهاده ها از جمله ذرت با افزایش مواجه بوده است. در واقع هم قیمت نهاده ها افزایش داشته هم قیمت خرید شیر از دامداری با کاهش رو به رو بوده و همین باعث شده فشار دو چندانی بر دامداران وارد شود.

خسروبیگی در خصوص حمایت های صورت گرفته از دامداران، گفت: برای این منظور سبوس خام و نهاده دامی میان شرکت های تعاونی شهرستانی توزیع می شود تا آن را در اختیار دامداران قرار بدهند. همچنین کنستانتره تولیدی توسط کارخانجات استان با قیمت مصوب دولتی میان دامداران توزیع می شود که البته قطعا میزان توزیعی کفاف نیاز دامداران نیست.

وی در پاسخ به این سوال که چه تضمینی وجود دارد نهاده ها بدست دامداران برسد، گفت: برای این منظور تعاونی های شهرستانی پس از توزیع نهاده ها لیست توزیع تهیه کرده و به اتحادیه ها ارائه می دهند که راستی آزمایی آن توسط اتحادیه صورت می گیرد و این راستی آزمایی نشان می دهد بدست روستاییان رسیده است.

اینطور که از اظهارات مسئولان بر می‌آید، این شرایط و مشکلات تا زمانی که صادرات از سر گرفته نشود، ادامه دارد. چرخه صنعت تولید شیر اکنون در برابر بحران ویروس کرونا بیش از هر صنعت دیگری نیازمند حمایت مسئولان است و چنانچه فکری برای این صنعت نشود، شاهد تکرار تجربه دور ریختن شیر، مانند سال‌های گذشته خواهیم بود.