چه کسی دانشگاه را در ارتفاع  1800 متری ساخت؟

یکی از موضوعاتی که در این چند روز مطرح شده علت ساخت این دانشگاه در ارتفاعات است. 13 آبان سال 1363 بود که یکی از مهم‌ترین مراکز دانشگاهی کشور فعالیت خود را با جذب 250 دانشجو در رشته‌های مختلف آغاز کرد. خبرنگار سایت «انتخاب» که فروردین 94 یک روز خود را همراه معاون عمرانی دانشگاه آزاد اسلامی محسن هاشمی سپری می‌کند، روایت جالبی از ساخت این دانشگاه از زبان هاشمی نقل کرده و از زبان وی می‌نویسد: «حدود دو سال پیش زمانی که برای اولین‌بار ساختمان نیمه‌کاره کتابخانه علوم و تحقیقات را دیدم، اراده‌ای برای تکمیل آن به چشم نمی‌خورد. به‌نظر می‌رسید لااقل پنج یا 6 سال زمان ببرد تا تکمیل شود… البته نه‌فقط کتابخانه، که برای تکمیل هیچ‌یک از پروژه‌های این واحد خواست و اراده‌ای وجود نداشت. کنار هرکدام‌شان انگار یک تابلوی «تعطیل است» چسبانده بودند… همان‌طور که می‌بینید در واحد علوم تحقیقات با کمک دکتر میرزاده و دکتر عباسپور کارهای بزرگی انجام شده است. ساخت بیش از 250 هزار مترمربع بناهای این واحد در اولویت قرار گرفت، یکی از آنها هتل بود. پیشرفتش خوب بود‌ اما زمانی که آن را تحویل گرفتیم، ایراداتی داشت که آنها را مرتفع کردیم. ساختمان صنایع غذایی با بنایی حدود  150هزار مترمربع هم یکی از پروژه‌های مهم این واحد است که ساخت‌وساز آن به پایان رسیده است.» ساخت 6 هزار مترمربع فضای مسقف برای معاونت سازمان سنجش، راه‌اندازی مسجد، ایجاد جایگاهی برای اتوبوس‌های دانشگاه و ساخت ساختمان‌های آموزشی 1 و 2 تا اوایل سال آینده، پروژه‌های دیگری است که مهندس هاشمی درباره ساخت آنها صحبت می‌کند.»

ماجرای ترمز

درباره علت وقوع این حادثه دو موضوع ترمز اتوبوس و سکته راننده مطرح است. فضای مجازی نیز به آن دامن می‌زد حتی مطرح شد که اتوبوس واژگون‌شده نیز در روزهای گذشته دچار نقص شده است. دکتر طهرانچی که در برنامه رادیوتهران سخن می‌گفت در پاسخ به این موضوع که برخی دانشجویان می‌گویند روز قبل ترمز اتوبوس مشکل داشته و ظاهر این اتوبوس و اتوبوس‌های دیگری که در این مسیر تردد می‌کنند نشان‌دهنده این است که عملا ایمن و باکیفیت نیستند، گفت: «من از ابتدای سانحه حضور داشتم و دیشب به همه بیمارستان‌ها رفتم و بچه‌ها را دیدم. ۵۰ تا اتوبوس شبیه هم هستند. چطور می‌توان گفت این اتوبوس همان است؟ ما نمی‌توانیم با اما و اگر، مردم را دچار مساله کنیم.»

البته این گمانه هنگامی که تصاویر دو اتوبوس منتشر شد رنگ باخت، چراکه تصویری که از حادثه اتوبوس ترمز بریده منتشر شده و مقایسه آن با اتوبوس حادثه‌دیده نشان از تفاوت‌های این دو اتوبوس دارد. خبر دیگر این بود که قاضی شهریاری، معاون دادستان تهران و سرپرست دادسرای جنایی پیرامون خبری مبنی‌بر سکته راننده گفت: «مطابق کالبدشکافی که با حضور پزشکان قانونی در محل پزشکی قانونی کهریزک صورت گرفت، علائمی که نشان‌دهنده سکته قلبی یا مغزی راننده اتوبوس باشد یافت نشد، گرچه نمونه‌ قلب و مغز جهت انجام آزمایش پاتولوژی (آسیب‌شناسی) به آزمایشگاه ارسال شد.» درباره معاینه فنی اتوبوس ها هم برخلاف ادعا‌ها  باید گفت که معاینه خودرو ها ۵ سال متوالی مورد تمدید قرار گرفته بوده و تا ۲۲ آذر اعتبار داشته است.

مصدومان نگران امتحانات نباشند

سرپرست واحد علوم و تحقیقات نیز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» اعلام کرد: «دانشجویان مصدوم هیچ نگرانی‌ای درباره هزینه‌های درمانی و امتحانات خود نداشته باشند.»

رضا مسعودی با اعلام این مطلب به «فرهیختگان» گفت: «دغدغه اصلی ما در حال حاضر بهبود کامل مصدومان حادثه است و بنده به‌عنوان رئیس واحد علوم و تحقیقات دستور اکید به معاون آموزشی واحد داده‌ام تا فرآیند ویژه‌ای برای دانشجویان عزیز در بحث درمان و مسائل آموزشی آنها شکل بگیرد.» او افزود: «این دانشجویان بعد از بهبود کامل و هر وقت که آمادگی لازم را داشتند، ‌امتحانات‌شان برگزار خواهد شد.» مسعودی همچنین به نحوه تامین هزینه‌های درمانی مصدومان هم اشاره کرد و افزود: «در بحث هزینه‌های بیمارستانی هم همه خانواده‌ها اطمینان خاطر داشته باشند که آنچه باید از طرف بیمه‌های دانشگاه پرداخت شود، تامین می‌شود و آنچه باید از سوی خود دانشگاه پرداخت شود به‌صورت کامل تامین خواهد شد.»

سرپرست واحد علوم و تحقیقات تاکید کرد: «خواهش ما از مردم و خانواده‌ها این است که آرامش داشته باشند و به شایعاتی که مطرح می‌شود توجه نکنند. تمام تلاش ما بر این است که مبنای آنچه می‌گوییم براساس نظرات کارشناسی باشد، چون بعضا در فضای مجازی و رسانه اخباری با جهت‌گیری‌های سیاسی مطرح می‌شود که درست نیست، از همه می‌خواهیم که با ما همراهی داشته باشند و به شایعات توجه نکنند تا شرایط آرام‌تری برای بهبود مصدومان و کمک به خانواده‌های داغدار فراهم شود.»

سرپرست واحد علوم و تحقیقات در ادامه گفت: «با دستور رئیس محترم دانشگاه آزاد اسلامی کمیته ویژه بررسی مصدومان هم تشکیل شده و تیم‌هایی هم در بیمارستان‌ها مستقر شده‌اند و مکان‌های استقرار و رفاهی برای خانواده‌های مصدومان و داغدار درنظر گرفته شده و به‌صورت مستمر شرایط مصدومان و خانواده‌ها در حال رصد است.»

مسعودی با اشاره به اینکه پیمانکار دانشگاه در بحث حمل‌ونقل به‌صورت کامل معلق شده است، گفت: «بنده امروز دستور دادم پیمانکار قبلی این کار معلق شود تا تکلیف قانونی آن در راستای قصور و تقصیرات صورت‌گرفته روشن شود، پیمانکار جدید هم از امروز خدمت‌رسانی خود را آغاز خواهد کرد.»

سرپرست واحد علوم و تحقیقات در پایان گفت: «ما هیچ‌وقت در پی این نبودیم که از موارد بی‌کیفیت و بدون استاندارد استفاده کنیم، قرارداد این پیمانکار در دوره قبل بسته شده و در شرایط پیمان کاملا ذکرشده که هرگونه تخلف پیمانکار، از سوی قوه قضائیه پیگیری خواهد شد. این قول را به خانواده‌های داغدیده و مصدومان حادثه می‌دهم که آنچه برعهده ماست به‌عنوان مدیریت دانشگاه به‌نحو احسن انجام دهیم و امنیت و آسایش دانشجویان را به‌صورت صددرصدی تامین کنیم.»

چرا تله‌کابین آدرس غلط است؟

حالا که این حادثه ناگوار رخ داده است برخی نیز موقعیت را برای تسویه‌حساب سیاسی مناسب دیده‌اند! مثل اینکه یکی از مسئولان اسبق دانشگاه آزاد اسلامی گفته است:‌ «ساخت این تله‌کابین را به این علت اینکه آن را دارای جنبه تفریحی و فانتزی می‌دانستند، متوقف کردند!» حال آنکه واقعیت ماجرا طور دیگری است.

۱ آن طور که صالح اسکندری، رئیس سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه توضیح داده است ساخت این تله‌کابین با شکایت کیفری یک سازمان متولی منابع طبیعی و ایرادات فنی متوقف شد.

2 این پروژه باید طبق وعده‌های مسئولان اسبق دانشگاه در همان دوره مدیریتی خودشان در سال ۹۵ به اتمام می‌رسید. این مسئولان بارها در اظهار نظرهای خود سال ۹۵ را زمان پایان این پروژه عنوان کرده بودند.

3 از سوی دیگر این مسئولان اسبق دانشگاه بودند که بیشتر به جاذبه‌های گردشگری این پروژه توجه داشتند. به‌عنوان مثال 25 مرداد 95  برخی رسانه‌ها از نشست هیات‌مدیره یک شرکت توسعه گردشگری به میزبانی معاونت دانشجویی و فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی خبر می‌دهند که طی تفاهمنامه این جلسه به ریاست دکتر طه هاشمی و با حضور مهندس هاشمی، صدور مجوزهای لازم درباره راه‌اندازی تله‌کابین در سایت واحد علوم و تحقیقات تا امامزاده داوود تهران، هتل‌های زنجیره‌ای برای بناهای احداثی دانشگاه و کمک به دریافت وام بانکی و تبدیل بعضی از املاک دانشگاه به اماکن قابل بهره‌برداری در امور خدمات آموزشی و گردشگری برعهده سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قرار گرفت.

۴ دلیل دیگر عدم امکان انتقال ۴۰ هزار دانشجو با تله‌کابین است. چرا که این واحد ۴۰ هزار دانشجو دارد و این درحالی است که روزانه مراجعاتی از سایر دانشگاه‌ها به این دانشگاه می‌آیند. دکتر طهرانچی نیز در گفت‌وگو با رادیوتهران در پاسخ به این سوال که قرار بود تله‌کابین در دانشگاه آزاد اسلامی طراحی شود، می‌گوید: «برخی درباره تله‌کابین حرف‌هایی می‌زنند که به‌دور از عقل است. در حال حاضر حدود ۵۰ ماشین در حال جابه‌جایی دانشجویان هستند. جمعیت علوم و تحقیقات زیاد است و از نظر کارشناسی تله‌کابینی که کابین چهارنفره دارد، چگونه می‌تواند این تعداد دانشجو را به واحدهای مختلف جابه‌جا کند؟ تله‌کابین یک خط مستقیم است و نمی‌تواند به دانشکده‌های مختلف سرویس دهد. تله‌کابین در چند جای خاص می‌ایستد که هیچ ربطی به دانشکده‌ها ندارد. تله‌کابین برای هتل طراحی شده است، چرا حرفی می‌زنند که درد ما را بیشتر می‌کند؟ آقایانی که این دانشگاه را طراحی کردند، بدون گاردریل طراحی کردند، پیچ آنچنانی گذاشته‌اند، تله‌کابینی طراحی کردند که برای آن محیط مناسب نیست. چرا حرف‌هایی می‌زنیم که بسیار غیرکارشناسی است و مسائل دیگری پشت آن وجود دارد.»

وضعیت مصدومان حادثه

از روز حادثه، اصلی‌ترین دغدغه مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی رسیدگی به وضعیت مصدومان و تسلی دادن به خانواده جان‌باختگان بوده است. دوشنبه شب تعدادی از مسئولان در منازل خانواده‌های جان‌باختگان حضور یافتند. حجت‌الاسلام رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها،‌ دکتر ولایتی رئیس هیات‌موسس و هیات‌امنا، دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه و محمد رضا عارف رئیس کمیسیون آموزش مجلس نیز با حضور در بیمارستان‌ها جویای احوال مصدومان شدند.

معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» خبرداد که تیم‌هایی را مامور و در بیمارستان‌ها مستقر کردیم تا پیگیر درمان مصدومان شوند.معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی که به دستور محمدمهدی طهرانچی مسئول رسیدگی و پیگیری درمان مصدومان اتوبوس حامل دانشجویان واحد علوم و تحقیقات شده است، در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از ترخیص هفت نفر از دانشجویان خبر داد.

محسن نفر گفت: «از زمانی که این اتفاق افتاد پیگیر وضعیت بیماران و مصدومان بیمارستان‌ها بودیم. در بیمارستان‌ها تیم‌هایی را مامور و مستقر کردیم تا پیگیر درمان مصدومان شوند. اگرچه کادر پزشکی بیمارستان‌هایی که مصدومان به آنها اعزام شدند همکاری‌های خوب و منظمی را انجام دادند، اما نیاز بود از سوی دانشگاه هم یک نفر حضور داشته باشد تا اگر مشکلاتی سر راه است و نیازهای خاصی برای درمان سریع‌تر وجود دارد آنها را بررسی کند و انجام دهد.»

معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه این تیم‌ها از روز سه‌شنبه در بیمارستان‌ها مستقر هستند، ادامه داد: «این تیم‌ها با هماهنگی پزشکان بیمارستان نسبت به رفع نیاز بیماران کمک و وضعیت بیماران را رصد می‌کنند تا اگر نیاز به درمان خاصی وجود دارد که در آن بیمارستان تجهیزات آن وجود نداشت یا خود مصدومان و همراهان آنها از روند درمان رضایت نداشته باشند، نسبت به انتقال‌شان به بیمارستان‌های دیگر اقدام کنند.»

نفر ضمن تشکر از وزارت بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و مراکز درمانی که با دانشگاه آزاد اسلامی همکاری داشتند، گفت: «در حال حاضر وضعیت درمان رضایت‌بخش است و اگر وضعیت برخی  بیماران چندان مناسب نیست به‌دلیل شدت صدماتی است که به آنها وارد شده؛اما از نظر کیفیت و نوع درمانی تمام تلاش و کوشش انجام شده است تا بهترین خدمات ارائه شود. از روز سه‌شنبه با دکتر طهرانچی و دکتر ولایتی در تمام بیمارستان‌هایی که مصدومان بستری بودند حضور پیدا کرده و پیگیر وضعیت درمان آنها شدیم. امروز هم همچنان لحظه‌به‌لحظه درمان آنها را رصد می‌کنیم.»

او همچنین  با اشاره به ترخیص هفت تن از مصدومان حادثه گفت: «این هفت نفر عمدتا همان کسانی بودند که به بیمارستان امام‌خمینی منتقل شده بودند. وضعیت جسمانی پنج نفر از این مصدومان که در بیمارستان‌های مختلف بستری هستند، وخامت دارد و شرابط مناسبی ندارند اما پزشکان تلاش می‌کنند تا وضعیت پایداری پیدا کنند.»

معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی در پایان گفت: «روند درمانی این مصدومان ادامه پیدا خواهد کرد و ما تلاش می‌کنیم حتی بعد از ترخیص نیز تحت‌نظر پزشک باشند تا به سلامت کامل برسند.»